Yayın( silurus glanis )Tatlı su balıklarının en büyüğü olan yayın 3 mt. boy ve 250 kg. ağırlığa kadar ulaşabilen,oksijen yetersizliğine dayanıklı,son derece obur, eti kılçıksız ve çok lezzetli bir balıktır.
Vucudu uzun ve pulsuz olup, kaygan ve yumuşak deri ile kaplıdır. Başı çok büyük, başının ön kısmına üstten yassılaşmış gözler küçük.ağzı çok büyüktür. rengi çok değişkendir. Bulunduğu yere göre mavi siyah, gri, kahverengi, siyah tonda benekli, bazen kirli-sarıdır. Karın bölgesi çoğunlukta açık renkte ve beyazdır.
Ortalama uzunluk 100-150 cm. bulur.
100 sene kadar yaşayabilirler. 4 yaşında
50 cm lik uzunluğa erişirler. 9-10 yaşlarında
ortlama boy 100 cm. ağırlığı 10 kg. bulur.
Yırtıcı balıktır çoğunlukla balıkla beslenir
ancak karada yaşayıp suya giren yılan balığı,
kurbağalar,her türdeki küçük memeliler,
(fare ve sıçan) ördek, kuş vs. yer.
Bulunduğu Yerler:
Yurdumuzda sapanca, İznik, terkos, ve iç anadolu'nun pek çok göl ve barajında Meriç, sakarya, porsuk, Büyük Menderes kızılırmak çok sayıda bulunmaktadır. Yayın balığı Güney Doğu bölgemiz haricinde hemen hemen her akarsuda bulunur. Hareketsiz olup sürüler halinde yaşamaz tek başına dipte dolaşır. sakin suları sever. buralarda kenarlardaki mağara ve oyuklarda saklanır. Gün boyunca buralarda saklanır. gece olunca sığa çıkıp yem arar. Havalar soğumaya başlayınca derinlerdeki çukurlara yatar.
Üreme:
Üremek için sazlık ve buna benzer yerler, derinliği 1 mt. den az olan bitkilerle kaplı sığ yerler veya su altında kalmış çayırları tercih eder. üreme için su sıcaklığı 15-20 drc. zaman Mayıs-haziran'dır.
Üreme yerlerine bir erkek ve bir dişi olarak gider, yumurtlama ve dölleme işlemi yaklaşık 2 saat sürer.
Döllenmiş yumurtadan yavru 20 drc.de yakalaşık 2,5 - 3 günde çıkar. Ancak sıcaklığının düşük olması halinde zaman bir haftaya kadar çıkar. Erkekler larvalar çıkıncaya kadar yumurtaları korur.
Av teknikleri: Amatör avcıların hemen hemen hepsi, 15-20 kg gelecek bir yayın yakalamak ister.
Fakat birçok avcı bunu gerçekleştiremez. Çünkü iri Yayın yem aramak için gece yuvasından çıkar, çoğu balıkçıda gece avlanmayı sevmez, aslında birkez olsun denemek ister de, eşinden izin alamaz, neyse .
Gece kalanlar da hemen sevinmesin, gece dip oltasına takılan balığın, yenğeçler tarafından didiklenip sabah iğnede hiçbirşey olmadığını , yada yem olarak takılan kurbağanın yüzerek kıyaya geldiği çok görülür. (kurbağaya kurşun bağlayıp atmak da işe yaramaz hayvan su yüzeyine çıkamadığı için bir müddet sonra boğularak ölür, hareketsiz kurbağada yayın balığının fazla ilgisini çekmez)
15-20 kg gelen Yayın balığını canlı yemle yakalamak zor:Ben, bugune kadar 4-5 kez gümüş balığı ile yaklaşık 8-10 kg gelen yayınlar ve aşağıda yazdığım sakatatlı yemle de 2 kez iri yayın yakaladım. Diğer yakaladıklarım hep 3-4 kg gelen kelebeklerdi.
Samimi olarak itirafta bulunayım, bundan 17-18 sene önce bizde yayın için Kirmir çayına, Sakarya nehrine ve Sarıyer barajına ağ atartık, o zamanlar 10-15 kg lık çok balık yakaladık. Ne zaman iri bir yayının karnından tesbih taneleri iriliğinde yumurta çıktı o günden sonra ağla balıkçılığı bıraktım.
Ağla balıkçılığı siz amatörlere de tavsiye etmiyorum, hiçbir zevki ve sportmenliği yok. Yapabiliyorsanız olta ile yakalayın. Küçük olsun , sportmence olsun.
Yayın balığını kaşıkla yada sasi ile yakalayanlar varmış ancak ne ben nede yakın çevremde bu şekilde avlayana rastlamadım, o nedenle bu konuda bir şey yazamayacağım.
Biz yayın yakalamak için mantarlı barikat hazırlar, bunlara çoğunlukta canlı gümüş balığı takarız, bol miktarda solucan takmak pek işe yaramaz, suda ki diğer balıklar bu solucanları kısa sürede yer.
Yayın balığını en çok cezbeden hareket ve kokudur. Yeminizin 5-10 cm üzerine madeni para büyüklüğünde sabun takın, sabun kokusu yayın balığını cezbeder. Yayın balığı sakatat artıklarınıda çok sever. ( tavuk çiğeri, tavuk kanadı, işkembe,kafa eti)
Sakatatlı yemin hazırlanması:Sucuk doldurmak için baharatcılarda satılan bağırsaklara ufaladığınız sakatatları doldurun (yaklaşık 10-12 cm lik boylar yapın ) ve bunun üzerine iğneleri bağlayın, diğer balıklar bu yemi ne kadar da didikleselerde yayın için epeyce bir kısım sağlam kalır. Yayın bu yemi tamamen yutar. Eğer bu yemi hazırlayamıyorsanız, Ankara'lıların kolayca tahmin edebileceği bir semtinde kg. 3 milyondan! sucuk adı altında içi baharat, sakatat ve kafa etiyle doldurulmuş yiyecekler! yada kilosu 1 milyona salam ! satılmakta bunlardan 1-2 tane halka satın alın işinizi görür. ( bu yiyecekleri alırken, bunun içi böyleymiş, şöyleymiş deyip benim başımı belaya da sokmayın

)
3 milyon =15 ekmek ( 2002)
Yıl 2007: 10 Ekmek = 3Ytl ( 3 milyon)
Ayrıca yıllardır ava giden bir arkadaşım, ağla yakaladıkları yayının karnından salça kutusu çıktığını söylemişiti. Kutunun parlaklığımı ilgisine çekti yoksa kutudaki salça artıklarının kokusumu bilemiyorum.
Onun için yukarıda hazırlanan yeme benzer şekilde bu bağırsakların içine dometes salçası doldurup sıkıştırın belki işinize yarar.