Yemler Yapay ve Canlı-cansız olmak üzere iki kısma ayrılır.Yapay Yemler( atçek için kullanılır ) Çok çeşitli yapay yem vardır ancak benim sayfamın ağırlıklı konusu tatlısu balık avcılığı olması nedeniyle, Turna, Levrek ve Alabalık için ideal yapay yemler, birde amatör balıkçıların sahillerde sıkça adını duyduğu (deniz avcılığı hakkında bildiklerim ) yapay yemleri tanıtmaya çalışacağım.
- Kaşık & döner kaşık (mepps)
- Rapala
- Sasi
- Çapari
- Zoka
- Kıbrıs oltası
Atçek: Yemi, kamış yardımıyla ileri doğru atıp, makinayla belli bir hızda sarıp çekmektir.
Buradaki amaç, tatlısulardaki yırtıcı, saldırgan balıkları nerdeyse gerçekmi yapaymı belli olmayan bu yemlerle tahrik edip avlamaktır. Ancak Turna balığı suda hareket eden herşeye saldırabilecek yapıda balıktır, oklava gibi 15 cm lik tahtaların arkasına üçlü iğne takıp avlayan yada çatal sapına iğne takıp yakalayanları bile gördüm.
Yukarıda yazdığım yemlerden Kıbrıs oltası hariç hepsinde yeme aksiyon,hareket vermek gerekir.
Yurdumuzda bu yemlere, yemek kaşığına benzemesinden dolayı bu ad verilir. Uzun, elips yassı şekillerde olup nikelajlı, kromajlı saçtan veya prinç levhalardan yapılır. Tatlısu avcılığında yanda görülen ottutmazlar iyi iş yapar. Özellikle Turna balığının ot kümelerinin içinde saklanmış olması bu yeme nekadar çok ihtiyaç olduğunu gösterir. Bu ottutmazların 5-6 cm likleri idealdir, daha büyüklerini balık ağzına alamamaktadır.
Düz kaşıklar , denizlerde çinekop,lüfer, levrek avında kullanılırken.Tatlı sularda, Turna avında, büyükboyları, çok küçük boylarıda alabalık avındakullanılır. (ben kaşıkla hiç alabalık yakalamadım, )
(spınner):Çoğu avcı döner kaşıklara mepps markası ile özdeşleşmesinden dolayı mepss der. Bu tip yemler gövde ekseni üzerinde dönen metal kanatlardan oluşur. Bu kanatların parlak olması balıkların farketmesini kolaylaştırırken bazende mat ( kırmızı - siyah ) renkler balığın ilgisini çeker.
Döner kaşıklarla özellikle güneşli havalarda avlanmak işe yarar. Turna avında 4 ve 5 numara mepps'ler idealken alabalık için 1 ve 2 numaralar işe yarar. Alabalık için benim tercihim herzaman 1 numara olmuştur.
Birgün alabalık avlamak için, derenin üzerindeki büyükçe bir kayaya çıktım. Ortamın sakinleşmesi için hiç bir şey yapmadan beklemeye başladım. Birden derenin içinden bir mepss'in yukarı doğru çekildiğini gördüm, kim attı diye kafamı çevirdim hiç kimseyi göremedim allah, allah derken yine suyun içinde suyun akışına doğru giden bir mepss daha gördüm ne oluyor demeye kalmadı sudaki mepss birden sudan çıktı uçmaya başladı. işte o an kıvılcım çaktı o güne kadar mepss'le avlanmıştım ama ilk defa bir böceğin suyun içine girip kanatları ekseni etrafında dönerek suyun içinden gittiğini gördüm. Evet benim mepss sandığım böcekti, hani şu helikopter böceği dediğimiz türden bir böcek.
Evet mepss doğada böceğin yaptığı hareketin aynısını yapıyordu. Onun için benim için en ideal alabalık yemi herzaman için mepss olmuştur. (yani döner kaşık) bu ismede pek alışamadım ya neyse.
Polyesterden,plastikten,tahtadan yapılmışlardır. Yüzeyden gelenleri dipe dalanları mevcuttur. Bazıların gövde boşluğunda küçük bilyeler vardır bu bilyeler küçük balıkaların yem yerken çıkardığı sese benzer ses çıkartırlar. İki yada üç parçalıları daha çok levrek avında kullanılırlar.
Suda batmazlar. Önlerinde bulunan halkalar konumlarına göre suda çekildiğinde yüzeyden yada derinden gelmelerin sağlar, bırakıldıklarında suyun yüzeyinde çıkarlar. Öndeki çıkıntının üzerindeki halka yemin dipten gelmesini sağlar, eğer halka yemin burun ucunda ve çıkıntıda az ise yem su içinde en fazla 30 cm lik dalmalar yapar.
Rapala avcılığı motor arkasından çektirme yaparken çok kullanışlıdır. Özellikle Ankara Kesikköprü de çok işe yarar. ( Prof.Dr.Ender Ergun hocamızın en büyük zevki, 25 beygirlik motora yaslanıp 5 beygirlik motoruyla, rapala atıp turna yakalamak)
Ancak rapala fiyatlarının 6 $ - 10 $ - 15 $ ları bulmasından dolayı balık avcıları tarafından fazla rağbet görmezler. Aslında pek birşeyde kaybetmiş sayılmazlar. Çünkü öyle olmazsa olmaz yemlerden değildirler.
Yumuşak silikondan, balık şeklinde yapılmış yapay yemlerdir. Ülkemizde son 15 yıldır kullanılmakta olup Turna ve Levrek avında çok işe yararlar. Yurtdışındaki yaygın adı sasy olup bizim dilimizede sasi olarak yerleşmiştir. Kurşun kafa, yemi hem uzağa atmaya hemde iğnesi ile balığı yakalamaya yarar. Kurşununuzun ağırlığına bağlı olarak yeminiz uzağa gider ancak bir anda dipede inip, dipteki otlara ağaçlara takılabilir. O nedenle ağır kurşun kurşun kafa kullanmamınızı öneririm. Atçek için en ideal yemlerdir makinayı yormaz, misinayı burmaz.
Mevsime hava şartlarına göre çeşitli renkte sasiler mevcuttur. Ankara kesikköprü ve kapulukaya barajlarında beyaz renkli, sarı-yeşil, yeşil-siyah ve kırmızı renkli sasiler her koşulda çok işe yararlar. Her turna avcısının olta çantasında bu sasilerden mutlaka olmalıdır. Sasiler olmazsa olmaz yemlerdir. özellikle dipten yavaş yavaş çekilirse balık yakalama şansı çoktur. İyi bir sasi, sudaki dalgayla bile kuyruğunu oynatabilen sasidir. Piyasada çeşitli markada fiyatta sasiler vardır. Benim favorim mister twister marka olanıdır. Bunlar yemin çok az hareketinde bile kuyruklarını oynatabilmektedir.
İğnenin sasiye takılmasını elimden geldiğince çizmeye çalıştım, umarım bu işi ilk kez yapanlara yardımcı olmuşumdur.
Özellikle akdeniz ve Ege bölgesinde kefal avı için kullanılır.Yaklaşık 50-60 cm lik beden üzerine 5,6 cm aralıklarla 2,3 cm uzunluktaki kösteklere iğneler takılır. Bedenin bir ucu mantara bağlanır, diğer uç'a fırdöndü bağlanarak oltaya bağlanır.
Ekmek avuç içi büyüklüğünde koparılarak kabuğu dışta kalacak şekilde göze batmayacak renkte seçilen mantarın üzerine sarılır, ekmeğin üzerinede iğneli misina sarılarak misinayla düğüm atılıp suya bırakılır. Ekmeğin üzerine iğneleri takarken dikkatli olun elinize batabilir.
Taze ekmek kullanın bayat ekmek bir iki balık vuruşunda hemen dağılır. Ayrıca suya bıraktıktan sonra sabırsızlık yapıp hemen çekmeyin, ekmek suda balıklar yiyip bitirene kadar kalsın.
Kıbrıs oltası ile avlanırken, rüzgar kıyıdan açığa doğru esiyorsa problem olmaz ancak rüzgar denizden karaya doğru yada sağa sola doğru esiyorsa yeminiz kıyıya doğru gelir.
Yemin kıyıya gelmesinin önlemek için mantarın önüne 30-40 gr ağırlığında içi delikli kurşun takın. Kurşun dibe otururken, mantarın üzerine sarılı yeminiz suyun yüzeyinde kalır. (kurşun dipe inerken mantarda su yüzeyine çıkacağı için su derinliği hiç fark etmez)
Ara sıra misinayı çok az miktar boşaltıp yada sararak yemin yer değiştirmesini sağlayabilirsiniz
Tüylü oltalardır. İğneye herhangi bir renkte tüy sarılarak yapılır. Çoğunlukta martı, kaz, ördek tüylerinden yavru balık görünümü verilerek yapılır. Ana gövde üzerindeki çok sayıda köstek'e iğneler sıralanır. su içerisinde devamlı hareket ettirilerek av yapılır. Avlanılacak balık türüne göre tüy seçimi yapılır. İstavrit için beyaz renk herzaman iyi sonuç verir, uskumru için kırçıllı tüyler idealdir. Palamut avı için martıların göğüs tüyleri tercih edilir. çapari için hazır yem satılır. Tatlı sularda kullanılmaz.
Denizlerde etçil balıkların avlanmasında kullanılan,balık biçiminde kurşun taşıyan bir iğne çeşidir. Avlanılacak balığın türü ve büyüklüğüne göre 5 gr. dan 150 gr. kadar olanları mevcuttur. Küçük zokalarla çipura, çinekop, karagözve istavrit avlanırken, büyük zokalar lüfer, kofana kırlanğıç avında kullanılır
Zokalar ava başlamadan hemen önce zımpara yada civa sürülerek parlatılmalıdır.
( civa buharı zehirli olduğu için bu işi yapmanızı pek tavsiye etmem, yada dikkatli olmalısınız) Zokaya takacağınız yem taze olmalıdır. ( yumaşamış kendini bırakmış balık etini kullanmayın) Genellikle Lüfer avında taze izmarit iyi sonuç verir. Zokaya takacağınız balığın başını keskin bıçakla kesip, balığın filetosunu çıkarıp iğneye iki yerinden takmalısınız.
· Alabalık yumurtası · Balık, Kurbağa ( Canlı) · Balıklardan elde edilen filetolar, tavuk kanadı, tavuk çiğeri · Solucan, Çekirge · Karides,Midye, Deniz solucanı(sahilde çamurluk bölümlerde) Tatlısu avcılığında canlı balık mükemmel yemdir,dip oltası yada mantarlı olta için kullanılır. levrek için 15 canlı yem en az 12-13 levrek demektir. Turna dada verim hemen, hemen aynıdır. Ancak dip oltası ile yemi atıp, sonrada beklemeyi sevmediğim için canlı yada cansız yemlerle avlanmak hoşuma gitmiyor. Onun için bu yemler hakkında bilgileri şimdilik sayfama koymayacağım.
Fakat mantarlı oltaya alabalık yumurtası yada solucan takarak avlanmak beni herzaman dinlendirmiştir, Mantarlı oltayla avcılığın yeri benim için çok özeldir.
